NUG Financial Budget Chungchanga BBC zawhna chungchanga NUG sorkar hnuaia Project, Finance & Investment Minister U Tin Thun Naing-a chhanna hi han khaikhawm ta ila.
U Tin Thun Naing chuan finance police pathum a awm a, an ngaihpawimawh hmasak ber chu mahni in leh lo tlansan, raltlan, leh tihhlum tawk chhungte tanpuina hi a ni a. A dawtah chuan CDM zawmte thla tin hlawh tur ruahmansak leh a pathumna chu mahni invenhim theih nana mamawh tanpui te a ni. Chutih rualin Defense lam budget pawh a awm nual a. Mahse, kan ngaihpawimawh zawk chu CDM zawmte an ni a, tunah hian mi nuai 4.1 vel an awm mek a, chu pawh chu kan lakkhawm theih zat chauh a ni a, an thla hlawh tur chu chawhrualin nuai 2 angah lo dah ta ila, mi nuai 4.1 thla hlawh tur chu thla khatah Kyat billion 80 vel a ngai a ni. Thla 6 chhung chuan billion 500 vel a ngai bawk ang. Chutih laiin hriselna (health) lamah pawh US dollar maktaduai 300 vel a ngai bawk a. Chung IDP camp-a building sak, damdawi lam pek, hmun him (liberated area) lama ei leh bar tur pe katan ringawt pawh Kyat billion 100 chuang a ngai a ni.
Chuvangin, hetiang harsatna leh dinhmun khirh taka NUG tana tax lak ve theihna chu spring revolution hlawhtlin ringa beitu mipuite chungah a nghat a, mahse tun thlengin mipuite leh CDM zawmte tan awmze neiin engmah tihsak kan la nei thei lo va. Chuvangin, an tana kan tihsak theih nan NUG lottery program hi kan ruahman ta a ni. Hei hian CDM zawmte tan an thlatin hlawh tur a cover theih kan beisei a. He lottery hralhna atanga zaa 70% chu CDM te tanpui nana hman tur a ni dawn tih official-in ka sawi duh bawk a. Tun hnai hian a khaihlak a, system maintenance tih ngai leh program upgrade tih a ngaih avang a ni a. A zawh veleh ni kahtah dar 4 vel chiah kan zuar ang, chutianga ni 20 chhung kan zawrh theih chuan Kyat billion 20 vel kan hmuh theih a rinawm a. Ni khatah billion 1 ang zel kan hmu thei dawn tihna a ni. A chhan chu darkar khatah lottery ticket nuai 5 vel kan hralh thei ang. A chhan chu mipuiin hlawkna leh vanneih tumna lam ai mahin mipuiin revolution hlawhtlinna lam ngaihtuahin an lei zel vang zawk a ni.
Chubakah NUG sorkar hian Myanmar mipuite chhiah tling khawm pawisa, US president order-a fix-a dah lah chhuak theih loh, Dollar billion khat chu lak let leh theih turin kan ngaihtuah a, ruahmanna kan siam mek bawk a ni. Nakin lawkah revenue generation tia koh, income awm theihna pakhat pawh hmelhriattir kan tum a.
Myanmar mipui hnena Tax khawn chungchangah chuan hre thiam lo tam tak an awm a. Tuna ka sawifiah duh chu kan tax lak tum chu Volunteer tax ang chi a ni a. Pek loh theih loh ang chi a ni dawn lo. CRPH nena kan sawiho hnuah thuchhuah siam a ni ang a. Hei hian mi harsa leh mi nawlpui tana tih a ni dawn lova, sumdawnna nei leh business firm nei a, thil tithei deuhte tan bik a ni a, chu pawh tihhluina a ni lovang. Company neite pawhin duh thlan tur an nei ang a, corporate income tax nge, personal income tax zawk tih chu an duh thlan tur a ni dawn a, a awmzia chu self assessment system (SAS) anga kalpui a ni ang.
Khaikhawmna neih dawn chuan CDM ho tan lottery ang chi pawisa lakluhna kan buaipui zel ang a. Hriselna lam kaihhnawih atan chuan Package program kan ruahman ang. A bik takin democracy ram hrang hranga awm kan sangawi zawnpuite hnen atang leh development partner-te atangin kan ruahman ang. Defense lam chu Revenue generation atanga sum lo lut atanga ruahman a ni ang a, budget zawng zawng chu kan ngaihpawimawh (priority) tura police kan lo duan tawh angin, kan kalpui dawn a ni. Chtih rualin ka sawi tawh angin, USA-a Myanmar mipui pawisa dollar billion khat awm pawh chu lak chhuah tumin kan buaipui zel dawn a ni.