‘Room zim teah ni 650’ (Sean Turnell Interview)

0

Room tawp tak leh tukverh nei lo, tan inah kei chu thla 21 chhung hrehawm takin ka awm a. Political prisoner ho nghaisak, na tuar au aw te ka hre thin a. A chang chuan anni chu khum atangin an hnuk thla a, an kut leh kete chu thirkhaidiatin an thlung a, zawhna chi hrang hrang an zawhte pawh kan hre bawk.

Chhuak theih tumin vawi tam tak mumang ramah ka mang thin a. Mahse mumangah pawh tan inah bawk ka kir leh a. Kan hmangaih tak ka nupui chu, ‘Darling tlai dar 6-ah ka rawn haw ang’ tih thleng ten ka lo sawi thin a ni.

Ni tina ka mu zo harh chhuah apiangin hlauhnain ka khat thin a. He thisen chhuahna room-a awm reng hi ka hlau a ni. Chu mi atan ka tawrh theih hi ka inring lo hial thin.

Kum 2021, February ni 6-ah ka thlenna Yangon, Hotel pakhatah silai keng sipai leh police 50 vel chu lo kalin, min man a, chumi hnu atangin sipai thuneihna hnuaiah nung chungin hremhmunah awmin, chhel takin ka tuar zui ta a ni.

Covid pawh vawi 5 lai ka kai hman a. Pawn lam chanchin hriat nan lehkhabu chhiar tur chu sawi loh, mutna tur khum pawh awm lovin, thla tam tak khawhar taka khung ka ni a. Chutah chuan ek in a awm lova, tukverh pawh a awm lo. Feet 19, feet 8 bial niin, a chhuat concrete chhun tawpa inkhar phui reng a ni. Chu room lai takah erawh thir thutthleng fix-a dah pakhat a awm a.

Daw Aung San Suu Kyi tana thurawn ka pekna chungchanga an ngaihtuah hma chuan, intelligent officer ho chuan ralthuam smuggler, Britain M16 Agent tana spy thawkah min puh a, thla hnih chhung min dawp a. Chu mi hnuah Insein jail-ah min dah a. Jail tangte na tuar au aw chu ka room atangin ka hre thei a. Thuneihna lak tirh laiin, pawn lama bel vuak ri te chu ka hre thei a, kan phur hle a ni.

Chu mi hnuah bomb puak leh silai puak ri te pawh ka hre bawk a. Kei chu anni angin min sawisa ve em lovang chu maw tih ngaihtuahna kan nei thin a. A changin min ti ve thei tho mai tih rinna ka nei bawk thin. Engpawh chu ni se, chung na tuar au aw te chu min hriattir an duh niin ka hria. Tang dangte, electric hmanga an shock ang chuan min ti ve lo. Mahse, room tawp takah min khung a, ei tur chu bur pakhatin thunin min pe thin a. Ni 650 chhungin chu bur pakhata min pek thin chu eiin ka paltlang a ni. Naypyidaw jail-ah phei chuan bur thar thlak lovin, rawng an hnawih a, bur ngai bawkah ei tur chu an rawn dah thin.

Pen riat vel leka kalna awm roomah chuan ka nitin hun chu ka hmang thin a. Chu mi chhungin US state 50-te hming list ka siam a, America president te hming, an hun indawt dan te chu ngaihtuah leh sawi chhuakin hun ka hmang rel bawk thin.

Ka thil tawn hrehawm ber, min an sawisakna chu Insein jail atanga hnai ber court-a min hruai lai kha a ni a. Political prisoner 50 vel nen thir khaidiatin min tawn vek a. Mi 20 vel chu prisoner Van hnung lamah tawt takin min khungkhawm a, kan insi vek a, a lum em em bawk a, kan hmaiah thlan tui a lung zawih zawih a. Thenkhat chu an luak a, ni khaw hre lovin an awm bawk a. Kum 1988 pawh khan hetiang chiah hian an lo ti tawh a. Jail tang tam tak chu prisoner Van (motor) hnung lamah an khungkhawm a, an hawn leh chuan a chan ve vel chu an lo thi reng tawh a ni.

He hun khirh tak ka tawn laia min damkhaw chhuahtirtu chu thil 2 a awm a. Pakhat chu ka nupui niin, chawlhkar tina a lehkhabu min thawnte a vang a ni. Lehkhabu lakluh theih a nih hnuah ka nupui chuan ama siam ngei chhang te fruit cake te chu Sidney atang Yangon Australia embassy-ah a rawn thawn ziah a. Chu chu ka thianpa American economist Curtis Slover-an min rawn pe ziah bawk a. Ani chu min tanpui turin Myanmar ramah a awm chhunzawm a. Kan nu nen ka case chungchangah pawh engtia hmalak tur nge tihte an lo ngaihtuah dun thin a. Ani chu mi huaisen leh mi tha ber tia sawi hial tlak a ni.

Ka lawmthu hrilh duh pakhat a la awm a. Ani chu Muslim political prisoner U Khin Maung Shwe a ni. Ka room bula awm a ni a. Ka tan thil mamawh hrang hrang min tihsak bakah in suk, ei siam leh room tihfai te min tihsak a, min zah thiam e mem bawk a ni. Kei pawhin ani chu ka hlutin ka hmangaih hle a. Mahse, Naypyidaw lama min sawn hnu, thla khat velah ani chu tih hlum a nih thu ka hria.

Rin phak bakin Naypyidaw Detention center chu Insein jail aiin a chhe zawk a. Englai pawha rui reng, jail thuneituten an awp a. Ruah a sur apiangin in chung atangin ruah tui a rawn luang lut thei a. Thosi leh rannung a tam em em bawk a. Chu tan inah chuan engmah tih tur nei lovin, ni khatah darkar 20 vel chu thlan tui far zawih zawihin ka thu thin a ni.

Fur lai chuan ruah tui a rawn lut thei a, thawmhnaw, awngphah leh lukham te a huh loh nan seng hawi deuh reng a ngai a. A chang phei chuan tum loh deuh tawngkam chhe tak takin ka lo ang vak thin. Naypyidaw court-a kan luh hma darkar chanve velah Daw Aun San Suu Kyi telin, ukil te ka thubuai awrh puite chu ka hmu thei a. Dinhmun khirh tak hnuaiah pawh Aung San Suu Kyi chu pangngai takin a awm a ni.

Myanmar mipuite tana thil tha chiah duh thin, Daw Aung San Suu Kyi chungah ka la rinawm chhunzawm reng a. Ka nun tam tak thapna he ramah hian engtikah mah ka rawn kal leh theih hi ka ring tawh lo a ni.

(He thu hi Sean Turnell leh The Australian chanchinbu te, November ni 21-a an interview-na atanga lakchhawn a ni.)

Share.

Leave A Reply

Exit mobile version