Kumin 2023 February 20 hi Chin National Day kum 75-na Diamond Jubilee a ni a, khawvel hmun hrang hrangah hman tur a nih rualin February 20, zan dar 7:00 hian Mizoram, Aizawl Vanapa Hall-ah hman tum a ni.
Chin National Day lo pian chhuah dan Tluanga Chhakchhuak ziak lo tarlang ila.
Chin State hi Myanmar rama Zo hnahthlakte ram a ni a. Burma Independent a hmuh rualin Chin Special Division tia koh a ni a. A ram zau zawng hi Sq Km 36019 a ni a. Ram buai hma kha chuan mihring 478801 an cheng mek bawk a ni.
Kum 1948 January thla ni 4 khan British atangin zalenna an nei ta a. Chin ram Falam khawpuiah Chin mi ten Independent lawm turin February ni 19,20 ruat a ni a. A hun laiin Burma sorkar hi Parliamentary Democracy an kalpui mek bawk a, a ram sorkar hming pawh Union of Burma tih a ni. Sorkar laipui chuan Chin hruaitute lal thuneihna (Hereditary Feudal chieftainship) ban tura a duh avangin member 3 awmna Chin Hills Enquiry Commission chu 1948 February 5 khan a din a.
Chairman atan Chin Affiars council Minister hmasa ber Pu Vum Thu Mang a ni a. Secretary District Commissioner U Thein Maung leh member atan Education Officer ten Commission an din a. Chin Hills dung leh vang fang chhuakin mipui ngaih dan an la khawm ta a. Hmanlai lal chief (Sawbua or Headman) te thuneihna hlihsak a, Democracy kalphunga awm zawk tura duhthlanna hriat tumin an buai hle a ni.
Chin Hills Battalion hmunpui Falam khuaah mipui ngaih dan la khawm turin Feburary 19 leh 20 khan Chin Special Division Conference chu mipui 5000 chuang kal khawmin an hmang ta a. Lal thuneihna ban turin Tedim bial atangin Subedar Thang Zakai-a rawtna an siam a. Chu rawtna chu Kanpalet bial atangin Pu Hang Bung Thanga leh Laizo khua atangin Pu Cung Manga ten an thlawp a. Chu rawtna chu mi 17 intel khawm lalchhungkaw aiawh ten an hnial ve thung a. Mipui ngaih dan an lakna tak tak chuan mi 5000 te chuan lal bana mipui rorelna an thlawp ta zawk a. Tichuan, lal te chu an thuneihna hlihsakin an phu tawk zangnadawmna pek an ni.
Tichuan, ni 9 October 1950 kuma Chin Affiars council meeting thu khawm chuan Falam khuaa General Conference an neih ni 1948, Feb ni 20 chu Chin National Day tiin an pawm ta a. Chin National Day hman hmasak ber erawh chu 1951 Febuary ni 20 khan Chin State chim lama Mindat khawpuiah a hunlaia ram hruaitu Prime Minister U Nu-a leh Cabinet Minister ten an hmanpui a. Amaherawhchu Chin National day hi 1948 atanga chhiar tan a ni thung a ni.
Chin National Day tia an hman thin hi Gen. Ne Win-a sipai sorkarna an lak tirh khan Chin State Day tiin an thlak a. Kum 2013 atang khan official-in Chin National Day tiin hman leh a ni. Chin tih hi kawlho ten Zo hnahthlakte an kohna hming a ni a, Chin National Day leh Mizoram State Day hi a inrual chiah bawk a ni.